Opgeloste stoffen en de temperatuur bepalen de kwaliteit van het grondwater. Afhankelijk van de plek in het watersysteem en eventueel gebruik moet grondwater voldoen aan bepaalde normen. Kennis van de hydrochemie en geochemie, de chemische samenstelling van het water en de interactie van het grondwater en de ondergrond, is daarom van groot belang. Met die kennis kan de kwaliteit van het grondwater gecontroleerd worden. Gegevens over de grondwaterkwaliteit zijn beschikbaar via Grondwaterkwaliteit-in-Beeld.

Nuttige en verontreinigende stoffen

Naast van nature aanwezige stoffen bevat het grondwater in toenemende mate verontreinigende stoffen. Als die laatste afkomstig zijn van lokale activiteiten spreekt men van puntbronnen van verontreiniging. Grootschalige achteruitgang van de grondwaterkwaliteit wordt diffuse verontreiniging genoemd. Er zijn grote verschillen in de moeite die gedaan moet worden om ongewenste stoffen uit water te verwijderen.

Invloed van de ondergrond

Bij de verspreiding van stoffen met het grondwater speelt de samenstelling van de ondergrond een belangrijke rol. Zo bevatten veen en klei over het algemeen veel meer reactieve bestanddelen, die stoffen adsorberen of omzetten. Daardoor verplaatsen verontreinigingen zich meestal minder snel het grondwater zelf.

Afwenteling

Er zijn ook situaties waarbij de een verontreiniging in de bodem wordt omgezet in een andere. Het bekendste voorbeeld is dat nitraat verdwijnt door oxidatie van pyriet. Maar bij deze reactie komen ook kleine hoeveelheden van nikkel en het giftige arseen vrij. Arseenconcentraties in het grondwater zijn beschikbaar in de tool Grondwaterkwaliteit-in-Beeld.

Arseenconcentraties in het grondwater tussen Ede en Haarlem (bron: Grondwaterkwaliteit-in-Beeld)

Technische toepassingen

De kwaliteit van het grondwater heeft ook impact op de levensduur van allerlei technische ingrepen in de ondergrond. In zout grondwater treedt bijvoorbeeld meer corrosie op van stalen constructies dan in zoet grondwater. Putverstopping treedt snel op als ijzerhoudend en zuurstofhoudend water opgepompt worden in één put.

Ammoniumconcentraties in het grondwater in 3 geologische formaties in het rivierengebied (bron: Grondwaterkwaliteit-in-Beeld)

Wat kunnen wij voor u betekenen?

TNO - Geologische Dienst Nederland beschikt over duizenden geochemische analyses van de ondergrond. We weten waar natuurlijke verontreinigingen in de ondergrond voorkomen, waar het grondwater zout is en waarom dat zo is. Verder kunnen we het bufferend vermogen van de ondergrond inschatten en op regionaal niveau bekijken hoe de niet-natuurlijke verontreinigingen zich verspreiden.